NYY ve TTR Kablo Nedir? Farkları Nelerdir? Kullanım Alanları Nelerdir?

Elektrik tesisatlarında kullanılan kabloların doğru seçilmemesi, sadece enerji verimliliğini değil, güvenliği de doğrudan etkiler. Yanlış bir kablo, aşırı ısınma, gerilim düşümü, kısa devre ya da yangın gibi ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu yazıda, hem amatör kullanıcıların hem de elektrik sektöründe çalışan teknik personelin sıkça karşılaştığı iki temel kablo türü olan NYY ve TTR kablo hakkında detaylı ve anlaşılır bilgiler sunduk. Ayrıca bu kablolarla ilişkili olan kablolar kategorisinde yer alan diğer türlerle de bağlantılar kurulacaktır.

NYY ve TTR Kablo Nedir?

NYY kablo, sabit tesisatlarda kullanılan, toprak altına ve dış ortama uygun, PVC yalıtımlı ve kılıflı enerji kablosudur. Orta ve büyük ölçekli elektrik dağıtım sistemlerinde tercih edilir.

TTR kablo, esnek yapısıyla tanınan, daha çok taşınabilir elektrikli aletlerde ve iç mekan uygulamalarında tercih edilen PVC izoleli çok telli kablo türüdür. Esnekliği sayesinde hareketli bağlantıların olduğu sistemlerde işlevseldir.

Her iki kablonun da kullanım senaryoları, teknik detayları ve dayanıklılık sınırları birbirinden farklıdır. Bu farklar, seçim yaparken belirleyici unsurlardır.

NYY Kablo Nedir? Özellikleri Nelerdir?

NYY Kablonun Yapısı

NYY kablolar, tek ya da çok telli bakır iletkenlerle üretilir. İletkenlerin etrafı PVC izolasyonla sarılmıştır. İzolasyonun dışında, darbelere karşı koruyucu PVC dış kılıf bulunur. Bu yapı, NYY kabloyu dış etkilere karşı dirençli hale getirir.

Kablonun iletken yapısı genellikle rijit (sert) olduğu için sabit tesisatlar için uygundur. Nya kablo gibi tek damar alternatiflere göre daha kalın ve korumalı bir yapıya sahiptir.

NYY Kablonun Teknik Özellikleri

NYY kablolar genellikle 0.6/1 kV gerilim sınıfındadır. Standartlara göre TS IEC 60502-1 normuna uygun olarak üretilir. Çalışma sıcaklığı aralığı -5°C ile +70°C arasındadır. Kısa devre anında iletken sıcaklığı maksimum 160°C'ye kadar çıkabilir.

UV ışınlarına, mekanik darbelere ve rutubete karşı dayanıklıdır. Bu sebeple açık alan ve toprak altı uygulamalarda güvenle kullanılabilir.

NYY Kablonun Kullanım Alanları

• Toprak altı enerji hatları
• Beton altı ve açık hava uygulamaları
• Bina içi sabit tesisatlar
• Dağıtım panolarına enerji aktarımı

N2XH kablo gibi halojen içermeyen versiyonları yangına dayanıklı ortamlarda tercih edilir.

TTR Kablo Nedir? Özellikleri Nelerdir?

TTR Kablonun Yapısı

TTR kablo, çok telli bakır iletkenden oluşur. Damarlar birbirinden bağımsız şekilde PVC ile izole edilmiştir. Dış kısmı da yine PVC kılıfla kaplıdır. Bu yapı esnekliğini artırır.

TTR kablo, iç mekanda ve geçici bağlantılarda kullanım için uygundur. Sert yapıdaki Antigron kablo gibi rijit ürünlerle karıştırılmamalıdır.

TTR Kablonun Teknik Özellikleri

Gerilim sınırı genellikle 300/500 V'tur. TS EN 50525-2-11 standardına uygun olarak üretilir. Çalışma sıcaklığı -5°C ila +70°C aralığındadır.

TTR kablonun yumuşak yapısı bükülme ve taşımaya uygun olmasını sağlar. Ancak dış etkenlere karşı sınırlı korumaya sahiptir. Bu nedenle yer altı ya da dış ortam kullanımı önerilmez.

TTR Kablonun Kullanım Alanları

• Uzatma kabloları
• Elektrikli el aletleri
• Portatif aydınlatma sistemleri
• Priz bağlantıları

TTR kablo, ev ve ofis tipi uygulamalarda hızlı ve güvenli çözüm sunar. Dış mekanlarda kullanılacaksa mutlaka uygun kablo bağı ve dış ortam korumalarıyla desteklenmelidir.

NYY ve TTR Kablo Arasındaki Farklar

Yapısal olarak, NYY kablolar rijit ve korumalı iken TTR kablolar esnek ve taşınabilirdir. Kullanım alanı açısından NYY sabit tesisatlara, TTR ise mobil cihazlara uygundur.

Gerilim sınırı, NYY kablolarda daha yüksektir. TTR kablolar, hassas ve kısa mesafeli bağlantılar için uygundur. Ayrıca NYY kablo, yer altına gömülebilirken, TTR buna uygun değildir.

Dayanıklılık açısından, NYY kablo dış ortam koşullarına daha dayanıklıdır. TTR kablolar, özellikle mekanik darbelere karşı daha savunmasızdır.

Hangi Durumda NYY, Hangi Durumda TTR Kablo Kullanılmalı?

Eğer uygulama sabit bir elektrik dağıtımı gerektiriyorsa, örneğin bina içi tesisat ya da yer altı enerji aktarımıysa, NYY kablo kullanılmalıdır. Mekanik dayanıklılığı ve yüksek gerilim taşıma kapasitesi ile uzun ömürlüdür.

Elektrikli el aletleri, portatif lambalar ya da kısa süreli bağlantılar için ise TTR kablo idealdir. Esnek yapısı sayesinde hareketli kullanımlarda avantaj sağlar.

Kablo makarası üzerinde sunulan ürünlerde genellikle TTR kablo tercih edilir. Bu da onun taşınabilir sistemlerdeki önemini gösterir.

NYY ve TTR Kablo Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Kullanım alanı sabit mi, taşınabilir mi?
• Toprak altı ya da açık hava kullanımı var mı?
• Gereken maksimum gerilim nedir?
• Kabloya maruz kalacak fiziksel stres ne düzeyde?

Bu sorular, kablo seçiminin doğru yapılması için yanıtlanmalıdır. Ayrıca kablonun kesiti, sistemdeki akım ihtiyacıyla uyumlu olmalıdır.

Yanmaz kablo ihtiyacınız varsa NYY ve TTR yeterli olmayabilir. Bu durumda NHXMH kablo gibi ürünlere yönelmeniz gerekir.

Kablo Kesiti ve Akım Taşıma Kapasitesi Hesaplama

Kablo kesiti, taşınacak akım miktarı ve kablo uzunluğuna göre belirlenir. Örneğin 2.5 mm² kesitli bir kablo, yaklaşık 18-20A'lik bir akımı güvenli şekilde taşıyabilir. Ancak uzun mesafelerde gerilim düşümü yaşanabilir.

Kablo kesiti hesaplanırken kullanılabilecek temel formül:

Kesit = (2 x Uzunluk x Akım x Direnç Katsayısı) / Gerilim Düşümü

Bu hesaplamalarla birlikte, ilgili sistemin kısa devre koşulları ve ortam sıcaklığı da dikkate alınmalıdır.

NYY ve TTR Kabloların Fiyatlarını Etkileyen Faktörler

• İletken türü (bakır fiyatları piyasaya göre değişkendir)
• Damar sayısı ve kesit çapı
• İzolasyon ve dış kılıf kalınlığı
• Üretici markanın kalite standardı

NYY kablolar, TTR kablolara kıyasla daha maliyetlidir. Bunun nedeni, yapılarının daha sağlam, uzun ömürlü ve yüksek akım taşıma kapasiteli olmasıdır.

TTR kablolar ise metrekare bazında daha ucuzdur fakat dış ortamda kullanılmaz. Bu nedenle fiyat avantajı, kullanım sınırlılığı ile dengelenir.

En Çok Tercih Edilen NYY ve TTR Kablo Markaları

Türkiye'de en çok tercih edilen kablo markaları arasında şunlar yer alır:

• Hes Kablo
• Öznur

Bu markalar, ürünlerini genellikle TSE, ISO ve CE belgelerine uygun üretir. Hem NYY hem de TTR kablolar için farklı kesit ve damar seçenekleriyle pazarda geniş ürün yelpazesi sunarlar.

Ayrıca iç tesisatlarda kullanılan Nym kablolar, zayıf akım sistemleri için uygun olan zayıf akım kabloları, ya da daha esnek yapıdaki nyaf kablo gibi diğer seçenekler de proje ihtiyaçlarına göre değerlendirilebilir.

Tüm bu ürün gruplarını ve çeşitlerini detaylı şekilde görmek için kablolar kategorisini inceleyebilirsiniz.